ΠΕΡΙ ΑΣΥΛΟΥ#1: Ελευθερία ή Αγορά; – του Σωτήρη Λυκουργιώτη

August 8, 2019

ΠΕΡΙ ΑΣΥΛΟΥ #1.

Οποιαδήποτε κοινωνία χωρίς κριτικό αναστοχασμό θα οδηγούνταν μοιραία στην αυτοκαταστροφή. Αν σήμερα κινδυνεύει από κάτι η ακαδημαϊκή ελευθερία, που ως αναπόσπαστο κομμάτι της ελευθερίας του πνεύματος αποτελεί ζωτικό όργανο μιας κοινωνίας, δεν είναι ούτε οι μικροπαραβάσεις των φτωχοδιαβόλων της οδού Πατησίων ούτε οι ακτιβιστικές δράσεις κάποιων αναρχικών, αλλά από το π ν ε ύ μ α και τον τρόπο της σύγχρονης επιστήμης.

Η ακαδημαϊκή ελευθερία απειλείται από την υπερεξειδίκευση, την τυποποίηση τής επιστημονικής γνώσης, που οδηγεί με τη σειρά της στην παπαγαλία, στο μιμητισμό, στην τυπολατρία, στην αυτολογοκρισία και στην απονεύρωση κάθε ζωτικής πρωτοτυπίας· κάθε ιδέας που δεν υποτάσσεται στις παραγωγικές αναγκαιότητες τού σύγχρονου κοινωνικού εργοστασίου, του οποίου η μηχανιστική ορθολογικότητα είναι, εν τέλει, μια πρόφαση ορθολογισμού.

Αν κάποτε η ελεύθερη αγορά εμπεριείχε τη διττή φύση της συνεχούς διαπραγμάτευσης εμπορευμάτων αλλά και ιδεών, η σύγχρονη καπιταλιστική μηχανή προβάλει σαν ένα παγκόσμιο ολόγραμμα ενός καθολικού εργοστασίου, οπού ο κάθε κρίκος της γραμμής παραγωγής παλεύει μόνο για τη γρηγορότερη, πληρέστερη και εργονομικότερη ένταξή του εντός της.

Κάποτε στα πανεπιστήμια συναντούσες κάποιους, έστω λίγους, homo universalis· ανθρώπους που μπορούσαν να αναστοχαστούν πάνω σε ένα πίνακα του Πόλοκ σε συνάρτηση με τα αδιέξοδα της παγκόσμιας οικονομίας και την κρίση τού ψυχαναλυτικού υποδείγματος (ανθρώπους που μπορούσαν να γίνουν, δηλαδή, η ηθική συνείδηση της ανθρωπότητας). Σήμερα συναντάς μόνο αγράμματους υπερεξιδεικευμένους νέρντουλες με παχυλούς τίτλους σπουδών, που δεν μπορούν να κατανοήσουν επαρκώς ούτε το ίδιο, το στενό τους επιστημονικό αντικείμενο (κοινώς: δεν κατανοούν τί κάνουν!). Και αυτό το πρότυπο, τού αυτιστικά μηχανιστικού επιστήμονα, είναι απαραίτητος όρος για την ομαλή ένταξή του στη μηχανή παραγωγής. Το γρανάζι δεν πρέπει να σκέφτεται πέρα από τις παρωπίδες του.

Σήμερα ο τ ρ ό π ο ς του πανεπιστημίου είναι μια συνεχής μαθητεία ενάντια στην ελευθερία τής σκέψης, μια συνεχής άσκηση άρνησης τής πρωτοτυπίας, τής δημιουργικής φαντασίας, μια διαρκής πάλη ενάντια στο ανθρώπινο πνεύμα· στο ζωτικό οδηγό κάθε ανθρώπινης ελευθερίας. Η ακαδημαϊκή ελευθερία για την οποία μας μιλάει η υπουργός μας και υπέρ της οποίας, υποτίθεται, νομοθετεί είναι σήμερα ένα κενό σημαίνον που καμία κυβέρνηση, αριστερή, κεντρώα ή δεξιά, και καμία εξουσία δε θα μπορούσε ποτέ να υπερασπιστεί.

Γιατί αν σήμερα λέμε πως στα πανεπιστήμια έχει εισβάλει για τα καλά το πνεύμα τής σύγχρονης αγοράς, δεν εννοούμε απλώς ότι τα γνωστικά αντικείμενα έχουν προσαρμοστεί στην παραγωγή εξειδικευμένων, υψηλής κατάρτισης, εργατών, αλλά κυρίως πως αυτή η εισβολή τού πνεύματος της αγοράς (δηλαδή τού πνεύματος μιας μηχανιστικής και αυτιστικά παραγωγικής αναγκαιότητας) σημαίνει ταυτόχρονα την έ ξ ω σ η του πνεύματος της ακαδημαϊκής ελευθερίας.

Γιατί αν μπορεί να δοθεί ένα σύντομος αλλά πλήρης ορισμός στην ελευθερία αυτός είναι: «η ά ρ ν η σ η της αναγκαιότητας».

Για να είμαστε λοιπόν ειλικρινείς, το άσυλο —ως ιστορική και κοινωνική κατάκτηση— δεν κινδυνεύει τόσο από το Νόμο και το χωροφύλακα αλλά, πολύ περισσότερο, από το «πνεύμα του χωροφύλακα»· από την εσωτερίκευση ενός πνεύματος που καταστέλλει την ελευθερία, εντός της ίδιας της (πνευματικής) παραγωγής. Είναι αυτό το πνεύμα που δημιουργεί ένα πανεπιστήμιο εξεταστικό κέντρο, παπαγάλων κενολόγων, που μισούν οποιαδήποτε πρωτότυπη ιδέα (εκτός αν είναι πατέντα που μπορεί να φέρει εταιρικό κέδρος), που έχουν καταντήσει ακόμα και τις ανθρωπιστικές σπουδές καρικατούρα τού πνεύματος τής πάλαι ποτέ «Ανωτάτης Εμπορικής», που ταυτίζουν πλήρως την ελευθερία τους με το πλαστό της ομοίωμα: την ελευθερία της αγοράς.

 

Σωτήρης Λυκουργιώτης

Previous Story

Protest turns to riot against the release of the murdering cop of 15 years old Alexis Grigoropoulos (video)

Next Story

Indigenous Anarchist Convergence 16-18/8/2019 – Flagstaff USA


Latest from Local movement

Go toTop