Η λέξη γυναικοκτονία, χρησιμοποιείται στον γαλλικό τύπο και τη γαλλική γραμματεία από τα τέλη της δεκαετίας του 1820, παρότι η λέξη féminicide, εντοπίζεται ιδίως από το 1850 κι έπειτα, όπως μας υπογραμμίζει ο Νίκος Σκοπλάκης, για να περιγράψει δολοφόνους γυναικών, από ερωτικούς συντρόφους, πατεράδες κι αδερφούς, προαγωγούς, εκμεταλλευτές κάθε είδους, στρατιώτες, βιαστές.Πώς αποκρυπτογραφείται όμως ο όρος γυναίκα; ποιο είναι αυτό το υποκείμενο και ακόμη περισσότερο, ποια γνώση και εξουσία διαμορφώνεται και περιπλέκεται με την έννοια της θηλυκότητας στην (ύστερη) νεωτερικότητα; Η θανάτωση αφορά τη γυναίκα που βρίσκεται πάντα στο έλεος της κυρίαρχης εξουσίας, αλλά αυτό δεν αφορά μια σάρκα με την έννοια του συνόλου 22 ζυγών, σωματικών χρωμοσωμάτων ΧΨ, με τα εξωτερικά γεννητικά όργανα, τα εσωτερικά, τις διαφορετικές γονάδες και τις διαφορετικές ορμόνες, καθώς και από τα διάφορα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου, αλλά όπως μας αναφέρει ο Έριχ Φρομ στο έργο του Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα και Οιδιπόδειος μύθος μιλάμε για τη βία ενάντια της μητριαρχικής κουλτούρας (Fromm, 2021).
Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΣ
Πρόκειται για μια κουλτούρα που ορίζεται και καθορίζεται από την έννοια της έναρξης, δηλαδή, μιας αιρετικής ερμηνείας (Lifshitz,·2014·Lifshitz,2004: 18-27· Burrus, 1995: 48·Φεντερίτσι, 2011) που μέχρι τον 16ο αιώνα, αναφέρεται σε μια αφήγηση σύμφωνα με την οποία το προπατορικό αμάρτημα δεν βαραίνει το ανθρώπινο είδος, ούτε υπάρχουν εκλεκτοί του Θεού, ούτε η ζωή ταξινομείται, σύμφωνα με τη θρησκεία, σε ανθρώπινη-Χριστιανική και σε κτηνώδη-Παγανιστική. Έτσι, δεν μιλώ μόνο για γυναικοκτονία, σύμφωνα με την προσέγγιση που παραθέτει η Σίλβια Φεντερίτσι δηλαδή, ότι ο όρος γυναίκα «δεν σημαίνει μονάχα μια κρυμμένη ιστορία που πρέπει να γίνει ορατή αλλά επίσης συνιστά μια συγκεκριμένη μορφή εκμετάλλευσης και, κατά συνέπεια, μια ιδιαίτερη σκοπιά από την οποία μπορούμε να ξανασκεφτούμε την ιστορία των καπιταλιστικών σχέσεων « (Φεντερίτσι, 2011:30), αλλά μιλώ και για θηλυκοκτονία: κάτι που συνιστά αφενός, τη δημιουργία, εκ μέρους των πολιτικών αρχών μιας κουλτούρας βιασμού και θανάτωσης των γυναικών με στόχο η εξουσία να προσεταιριστεί τους νεότερους και πιο ατίθασους εργάτες, στα τέλη του 16ου αιώνα, αφετέρου τον σφετερισμό κοινών αγαθών, όπως η αλήθεια, η γλώσσα, η γνώση, η εξουσία, η αυτοδιάθεση, ο αυτοπροσδιορισμός και ουσιαστικά τον σφετερισμό του οράματος μιας Παγκόσμιας Δημοκρατίας, μέσω της ταξινόμησης της ζωής, σε αυτή την περίοδο, από την επιστήμη ως ανθρωπινής και ως τερατώδους.
Αυτός ο σφετερισμός έγινε ακριβώς μέσω της θεωτητικοποίησης της θηλυκότητας ως φύσης-νόσου, κάτω από τη μάστιγα της σύφιλης που προκαλείται, υποτίθεται, από τις ανεξέλεγκτες σεξουαλικές σχέσεις, με αποτέλεσμα η αρρενωπή ορθολογική Δυτική επιστημονική γνώση να προβάλλεται ως η απόλυτη αιδώ για την διαιώνιση του είδους και τη μετάβαση του ανθρώπου σε κοινωνικό ον. Έτσι, μιλώ για γυναικοκτονία και θηλυκοκτονία, κάτι που συνιστά την υποκατάστατη της ίδιας της αλήθειας-γνώσης, δηλαδή, μιλώ για μια «παραληφθείσα ιστορία», εντός της οποίας οι φτωχές, οι ανήθικες, οι ανάπηρες, θηλυκότητες γίνονται η βάση του Μεγάλου Εγκλεισμού και της αφήγησης που καταλήγει στον Τόμας Μάλθους το 1803, ο οποίος προτείνει την αναζήτηση «τεχνικών εργαλείων» προς τον περιορισμό της αναπαραγωγής των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, παράλληλα με τη διάγνωση της ηθικής παράνοιας.Δηλαδή, υποκειμένων που ενώ έχουν λογική δεν έχουν βούληση και φέρονται με τρόπο ενστικτώδη και ανήθικο, πάντα με το κυρίαρχο Δυτικοευρωπαϊκό αφήγημα. Οι Ερμηνείες αυτές απογυμνώνουν τις εν λόγω ανθρώπινες ζωές υποβαθμίζοντας τις σε τερατώδεις, όπου η θηλυκότητα, λόγω της υπέρμετρης ανεξέλεγκτης σεξουαλικότητάς της, υποτίθεται είναι η αιτία για την φτώχεια, την ασθένεια, την εξαθλίωση, τον βίαιο θάνατο και την αναπαραγωγή τεράτων.
Ι. Η ΠΑΡΑΝΟΪΚΗ ΑΝΗΘΙΚΗ ΕΥΑ ΚΑΙ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Οι ρήξεις ενάντια σε αυτή την αποικιοκρατική, πατριαρχική αντίληψης θα δώσουν χώρο στις λαϊκές εξεγέρσεις του 1830, στην άνοιξη των λαών του 1848, στη δημιουργία της πρώτης διεθνούς ένωσης εργατών (1864), στη δημοσίευση του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου (1867) από τον Καρλ Μαρξ (KarlMarx, 1818-1883), αλλά και στην εξέγερσης της Παρισινής Κομμούνας, όπου αντί μιας τέτοιας ερμηνείας, η κρίση εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών αποδίδεται στην πάλη των τάξεων και στην πατριαρχική-αποικιοκρατική ταξινόμηση της ζωής καθώς και του σφετερισμού των κοινών αγαθών -υγεία, γνώση, αυτοπροσδιορισμός, εξουσία- θέτοντας το όραμα για μια κοινοτική οργάνωση. Από τις 19 Ιουνίου 1868 (ημερομηνία της πρώτης παράνομης δημόσιας συγκέντρωσης στο Παρίσι) μέχρι τις 28 Μαΐου 1871, η Κομμούνα και ουσιαστικά το όραμα για Παγκόσμια Δημοκρατία κατάφερε να καταλύσει στον πυρήνα το επιστημονικό διακύβευμα της ταξινόμησης της ζωής σε «άξια» και σε «ανάξια» και ουσιαστικά του τι τελικά νοείται άνθρωπος, εξουσία και κράτος, μιας και η Παρισινή Κομμούνα, ως συμβάν και πολιτικό γεγονός της Επανάστασης, στρέφεται ενάντια στο Κράτος. Όπως σημειώνει η Κριστίν Ρος (Kristin Ross), «αυτό που αναπτύχθηκε ήταν η επιθυμία να αντικατασταθεί η αποτελούμενη από προδότες και ανίκανους κυβέρνηση από μια κοινοτική οργάνωση (Ross, 2015: 36-46). Μια οργάνωση δηλαδή, στην οποία συνεργούν άμεσα οι δυνάμεις και οι ικανότητες του καθενός».
Στην ουσία, όμως, αυτή ακριβώς η δυνατότητα του καθενός συνιστούσε την κατάργηση ενός πατριαρχικού, ταξικού, αποικιοκρατικού λόγου ταξινόμησης της ζωής σε ανθρώπινη και τερατώδη και τη δυνατότητα του καθενός για εξουσία. Εξάλλου, ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της Παρισινής Κομμούνας, μας θυμίζει, η Ρος, μαύροι, γυναίκες, ξένοι και πόρνες συνυπήρξαν στα χαρακώματα για αυτό οι αναλυτές του καθεστώτος θα στιγματίσουν εξαρχής τις στοιχειώδεις πλευρές της Κομμούνας, όπως τα «σχολεία για τον λαό» ως τα «σχολεία ηθικής διαφθοράς, διατάραξης και εκφυλισμού», ενώ θα κάνουν λόγο για τη συμμετοχή 25.000 πορνών (Στο ίδιο:33-41).
Συνάμα, κάτω από τα πορτραίτα των pétroleuse, αυτών των γυναικών που εμφανίζονταν να φέρουν το Παρίσι στο χείλος της καταστροφής και του απόλυτου εκφυλισμού, η Παρισινή Κομμούνα απλά αναδείκνυε το πώς μια «επανάσταση» της μάζας, διέλυε κάθε πολιτισμένη υποκειμενικότητα, αφού η μάζα κινείτο κάτω από το βάρος των ενστίκτων, της ανωμαλίας και της διαστροφής. Για τις Βερσαλλίες, οι γυναίκες που υποστήριξαν την Κομμούνα ήταν πόρνες, εξ ορισμού.Για αυτό, με το τέλος της Κομμούνας, το αστικό φαντασιακό δημιουργεί τον γεννημένο εγκληματία, όχι ως ψυχικά ασθενή, αλλά ως την πρωτόγονη, άγρια ζωή. Μια τέτοια ερμηνεία θα έχει ως συνέπεια, μετά και από τη μελέτη του κοινωνιολόγου Ρίτσαρντ Νταγκντέιλ (1874)της οικογένειας Τζουκ, την πεποίθηση ότι η μητέρα,εκτός από αίμα της,περνάει στο έμβρυο και τις σκέψεις της, αλλά και την «ανηθικότητα» της, με αποτέλεσμα, για παράδειγμα,η μητέρα, Άντα Τζουκ «ολιγοφρενής, πόρνη, οινόφλυξ, αλήτης» να δίνει απογόνους εγκληματίες, οι οποίοι μάλιστα κόστισαν στο κράτος, «υπέρ τα 2 ½ εκατομμύρια δολλάρια (Κατσάς, 1954:1818-1825; Wetzell,2000: 156, 218).
ΣΤΕΙΡΩΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΗΘΙΚΗ ΕΥΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ ΤΗΣ
Η ερμηνεία αυτή, που θα οδηγήσει στην αναγκαστική στείρωση των ανάξιων, από κοινού με τον ηθικό πανικό ενάντια στη θηλυκότητα που είναι έτοιμη να ευνουχίσει τον Δυτικοευρωπαικό πολιτισμό και τον κοινωνικό άνθρωπο, μέσα από τους απογόνους της, γίνεται το κεντρικό αφήγημα της ευγονικής από τον Φράνσις Γκάλτον [Francis Galton (1822-1911)]. Οι αφετηρίες του ευγονικού προβληματισμού που ανέπτυξε ο Γκάλτον είναι τρεις: α) ο μαλθουσιανισμός, δηλαδή, η απαισιόδοξη ανάγνωση της ιστορικής εξέλιξης από την οπτική γωνία του συνεχώς δυευρυνομένου χάσματος μεταξύ της αύξησης του πληθυσμού κατά γεωμετρική πρόοδο και της μείωσης των διαθέσιμων πόρων· β) η εφεκτικότητα έναντι του λαμαρκισμού, δηλαδή της βιολογικής θεωρίας ότι οι συμπεριφορικές προσαρμογές μεταβιβάζονται ως επίκτητα χαρακτηριστικά στους απογόνους και γ) ο δαρβινισμός δηλαδή, η θεωρία της φυσικής επιλογής και της προσαρμογής στο περιβάλλον (Κόκκινος, 2021, σ. 77). Ειδικότερα, αδιαφορώντας για τις όποιες υλιστικές/ταξικές προϋποθέσεις, ο Γκάλτον καταλήγει ότι η ευφυΐα «που υπερβαίνει τον μέσο όρο είναι κληρονομικά επικαθορισμένη και μεταβιβάζεται γενετικά, όπως, άλλωστε, μεταβιβάζεται γενετικά και η νοητική υστέρηση- αναπηρία». Με αυτό τον τρόπο προδιαγράφει τη μετέπειτα σταθερή εμμονή του ευγονικού κινήματος στις κλίμακες μέτρησης της ευφυΐας, της βούλησης, της ηθικής, του φύλου, της σεξουαλικότητας, προβαίνοντας στην ταξινόμηση της ζωής σε ανώτερη και σε κατώτερη και δημιουργώντας επτασφράγιστες «νησίδες» οριστικής και τελεσίδικης εγκατάστασης των «επικίνδυνων διαφορετικών» όντων ( Κόκκινος, 2021: 465), όπου η ευγονική καλείται να αντικαταστήσει μέσω της υγιεινής με τα «ωραία» όντα.
Η αντίληψη αυτή απηχούσε τη διαβεβαίωση ότι η ανατροφή πέρναγε από τη μητέρα στα βρέφη, επιφέροντας τον σωφρονισμό αυτών των θηλυκοτήτων. Έτσι, όσον αφορά και την ελληνική περίπτωση το 1911, ενδεικτικά μιλώντας, έχουμε την απαγόρευση της κυκλοφορίας των γυναικών, αυτών που «“τριγυρνούσαν ύποπτα” στον δημόσιο χώρο, είτε μόνες τους, είτε συνοδευόμενες από άνδρες», ενώ θα σημειωθούν πολλά επεισόδια ξυλοδαρμού και διαπόμπευσης των γυναικών από τα όργανα της τάξης (Σπυρίδης,2011: 259).Παράλληλα, το 1916, ειδικές περίπολοι γύριζαν στους δημόσιους και δημοτικούς κήπους, (Κουτσουμάρης, 1963) ενώ η γυναίκα που εντοπιζόταν με άνδρα σε πάρκο, ή έπειτα από ανώνυμη επιστολή και με απόφαση του αστυνομικού διευθυντή, θα μπορούσε να οδηγηθεί σε οίκο ανοχής ή στο Νοσοκομείο Συγγρού, είτε ήταν πόρνη είτε όχι (Τζανάκη, 2022:σ. 168).
Αντίστοιχα, έχουμε το πατριαρχικό οικογενειακό δίκαιο του Ελευθέριου Βενιζέλου την δεκαετία του 1920, (οινόμοι 1340/1916, 3237/1924 και 4755/1920) και για την προίκα (Ν. 2228/1920), χωρίς να αναφερθώ στους νόμους περί των αφροδισίων που θέτουν ως επίκεντρο δίωξης την κοινή γυναίκα και άρα την κοινή ζωή με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο εξουσίας, γνώσης και αλήθειας (Στο ίδιο: 191), ενώ οι αναγκαστικές στειρώσεις εισέρχονται σε Ευρώπη και σε Αμερική, παράλληλα με την έννοια του μέσου ανθρώπουπου πλέον μετά από έναν αιώνα είχε γίνει το πιο λειτουργικό μοντέλο με τρόπο ηγεμονικό, κάτι που σήμαινε πως ό,τι διέφευγε από τον μέσο όρο, έπρεπε και να εκλείψει.Εν τέλει, ο ναζιστικός νόμος του 1933, επέβαλε τη στείρωση με χειρουργική επέμβαση όσων Γερμανίδων και Γερμανών, έπασχαν από γενετική ανωμαλία, είτε σωματική είτε ψυχική είτε νοητική. φτάνοντας τον Απρίλιο του 1941, στο πρόγραμμα καταναγκαστικής ευθανασίας Τ-4, στα κέντρα εξόντωσης και ουσιαστικά στην τελική λύση ενάντια στην «ανάξια» ζωή (Κόκκινος, 2021: 170). Πρόκειται για πρόγραμμα που αποτέλεσε τον ενδιάμεσο κρίκο που συνέδεσε την εξόντωση των «φυλετικά έκπτωτων Γερμανών με τη βιομηχανοποιημένη εξόντωση των Εβραίων, των Τσιγγάνων, των «αντικοινωνικών» και των ομοφυλόφιλων» (Κόκκινος, 2021: 161).
ΙΙ. Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ «ΑΝΑΞΙΑΣ» ΕΥΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
Μετά τον πόλεμο, το οικογενειακό γονίδιο δηλαδή η μετάδοση των κληρονομικών χαρακτηριστικών από τη μητέρα στους απογόνους της, θα επανακωδικοποιήσει τη δίωξη ενάντια στην κοινή γυναίκα, επαναφέροντας την ταξινόμηση της ζωής σε αρρενωπή και σε θηλυκή-κτηνώδη. Έτσι, η ζωή που μάχεται για τη χειραφέτηση, η ζωή που υπηρετεί την Πάνδημη Αφροδίτη, η ζωή που τολμά να λικνίζεται στους ρυθμούς της ροκ, η ζωή που πλήττεται από τα αφροδίσια, αλλά και οι αλκοολικοί, οι αυνάνες, οι ιντερσεξ, οι τρανς, οι εκ γενετής «υστερούντες», οι «ανάπηροι», οι επιληπτικοί, στους οι Μαύροι, οι Ρομά, τα λαϊκά στρώματα, γίνονται η ανάξια ζωή αυτής της βιομάζας που για παράδειγμα, στην Γουατεμάλα από το 1946 έως το 1953, μολύνονται με σύφιλη, χωρίς την συγκατάθεση τους, 497 άτομα, κρατούμενοι των φυλακών, ιερόδουλες, ψυχασθενείς και στρατιώτες (Κόκκινος, 2021: 294), ενώ στην κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία μεταξύ των ετών 1972-1991, έχουμε την αναγκαστική στείρωση 1.000 γυναικών Ρομά» (Κόκκινος, 2021:65). Την δεκαετία του 1970, η ευγονική μετονομάζεται σε γενετική και διατυπώνεται η θεωρία του «εγωιστικού γονίδιου» του Ρίτσαρντ Ντώκινς. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τον Ντώκινς, ότι η ζωή είναι «αποτέλεσμα ενός αναπαραγωγικού εγωισμού», ο Ντώκινς καταλήγει ότι αυτό που έχει σημασία είναι μόνο η επιτυχία του ατόμου να μεταφέρει τα γονίδια του στην επόμενη γενιά, (Σχιλτχαϋζεν, 2019: 19).
Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, για τους ειδικούς πολλά χαρακτηριστικά που θεωρούμε ως «αρσενικά» δεν είναι παρά όπλα για να βοηθήσουν το μικροσκοπικό σπέρμα του συγκεκριμένου αρσενικού, για κυριαρχία και επιβίωση, κάτι που με τα λόγια του Λουκά Θεοδωρακόπουλου στο περιοδικό ΑΜΦΙ σήμαινε: «οι Νέγροι, οι γυναίκες, τα παιδιά, οι γέροι, οι τρελοί και οι ομοφυλόφιλοι ή μιλάνε τη γλώσσα του λευκού άντρα ή εξοβελίζονται, καρφώνονται στο κοντάρι, πεθαίνουν»(1980:4). Μια θανάτωση που, όταν το 1979 ο Αμερικανός εντομολόγος Τζόναθαν Ουάτζ, κατάφερε να αναδείξει πως το πέος της λιβελούλας φέρει ένα μικροσκοπικό κοχλιάριο το οποίο [υποτίθεται] ότι στη διάρκεια της συνεύρεσης, καθαρίζει τον κόλπο του θηλυκού, απομακρύνοντας τα όποια κατάλοιπα σπέρματος, των αρσενικών που προηγήθηκαν, αποτέλεσε κομμάτι μιας αφήγησης με το οποίο η φυσιογνωμία του φαλλού εισέρχεται στο επίκεντρο της μελέτης, μιας και ο στόχος είναι η αναπαραγωγή των «ωραίων» παιδιών και η θανάτωση των μη-άξιων.
Η «ΑΝΑΞΙΑ» ΕΥΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΗΣ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980
Η κρίση του AIDS, την δεκαετία του 1980, από την άλλη, θα δώσει ακόμη μεγαλύτερο εύρος σε μια τέτοια ερμηνεία-κυριαρχία, μιας και η εμφάνιση του AIDS, που εντοπίζεται όχι τυχαία στην Αϊτή, καταφέρνει να αναπαράγει το πατριαρχικό καπιταλιστικό αφήγημα που κατάφερε να αποδώσει τα 30 εκατομμύρια θανάτους που έχει προκαλέσει η νόσος από την εμφάνιση της μέχρι τις μέρες μας, όχι στο μοίρασμα της ίδιας σύριγγας, όχι στην ανθρώπινη εξαθλίωση και φτώχεια, αλλά στην ατομική ευθύνη της «ανάξιας ζωής»που αφήνεται στις ηδονές της, κάτι που συνιστά την παρέμβαση της Δύσης με στόχο τη διαιώνιση του κοινωνικού-πολιτσμένου ανθρώπου. Την δεκαετία του 1991, ο Ρότζερ Πίερσον [RogerPearson], ακροδεξιός πανεπιστημιακός καθηγητής ανθρωπολογίας, ηγετικής μορφής του επιστημονικοφανούς νεορατσισμού και συγγραφέας του πολύκροτου Φυλή, νοημοσύνη και προκατάληψη στην Ακαδημία [Race, Intelligence and Bias in Acadence], θα αναφερθεί στον τεράστιο κίνδυνο που συνεπαγόταν η συρρίκνωση του ρόλου της υπέρτερης Δύσης (Κόκκινος, 2021: 218), κάτι που απηχείται στα λεγόμενα της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ, τον Φεβρουάριο του 1998: «Εάν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε βία, είναι επειδή είμαστε Αμερική. Είμαστε το απαραίτητο έθνος. Στεκόμαστε ψηλά και βλέπουμε πιο μακριά από άλλες χώρες στο μέλλον και έτσι βλέπουμε τον κίνδυνο εδώ για όλους μας».
ΙΙΙ. ΘΑΝΑΤΩΣΤΕ ΤΗ ΦΛΥΑΡΗ ΕΥΑ ΣΤΗΝ (ΥΣΤΕΡΗ) ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ
Στιςμέρες μας μετηνεπανεκίννηση του καπιταλισμού,όπως μας προτείνεται από τονβασικό εμπνευστή το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (World Economic Forum) και τον ιδρυτή του, Κλάους Σουάμπ (KlausSchwab), ο σεξισμός μετατρέπεται σε αναγκαία (ύστερη) νεωτερική συνθήκη,κομμάτι μιας αφήγησης-μνήμης που την είδαμε πρόσφατα στα«εκπαιδευτικά» βίντεο που στάλθηκαν στα γυμνάσια της χώρας με θέμα την «Προγεννητική» Αγωγή», αλλά και στα μαιευτήρια της χώρας στην ιστοσελίδα τους. Πρόκειται για Βίντεο που δεν αναπαράγουν απλά την επικίνδυνη θεωρία του «αγέννητου παιδιού», όπως πολύ δίκαια ήδη εντοπίστηκε, αλλά υποστηρίζουν ότι η ζωή του βρέφους αρχίζει με τη σύλληψη, ανοίγοντας ορθάνοιχτα την πόρτα στην ευγονική ερμηνεία της κοινωνίας ως οργανισμού, που φτάνει να δαιμονοποιεί τη μητέρα που αποπλανεί το βρέφος ακόμη και όταν αυτό βρίσκεται στην μήτρα της, φέροντας μας όλο και πιο κοντά σε αξίες της Ιεράς Εξέτασης, εντός της οποίας το κράτος δεν προσπαθεί να διασφαλίσει την «άξια» ζωή με τον έλεγχο στη σύναψη του γάμου, στις γεννήσεις, στις στειρώσεις, αλλά και μέ επικίνδυνες υγειονομικές ευγονικές νοηματοδοτήσεις περί κληρονομικότητας, ζητώντας«έναν αντισταθμιστικό μηχανισμό βελτιοποίησης της κληρονομικής σύζευξης διανοητικά [αλλά θα προσθέσω και ψυχικά] προικισμένων ατόμων».
Έτσι, από-ιστορικοποιώντας τις συνθήκες που ουσιαστικά δημιουργούν την φτώχεια, την εξαθλίωση, την ασθένεια και τον βίαιο θάνατο, η κρίση αποδίδεται στον εσωτερικό εχθρό-ανήθικη θηλυκότητα-κοινά αγαθά,που η εξουσία καλείται να θανατώσει σε πολλαπλά επίπεδα. Σε αυτό το τεράστιο παζλ γυναικοκτονίας, θηλυκοκτονίας, άρα θανάτωσης του οράματος μιας Παγκόσμιας Δημοκρατίας, προτείνω ότι εντάσσεται η αντικατάσταση της κοινωνιολογίας από τα λατινικά,ο αποκλεισμό των 40.000 υποψήφιοι (40.229) από τα πανεπιστήμια της χώρας,η κινητοποίηση μιας ισχυρής ρητορικής απαξίωσης του δημόσιου πανεπιστημίου και της δημόσιας υγείας, ενώ όπως πολύ εύλογα εντοπίζουν ο Μίκαελ Λεβί, η Ελένη Βαρίκα και η Σόνια Χέρτσμπρουν-Νταγιάν, στο πρόσφατο άρθρο τους, «Ο Μαξ Βέμπερ, θύμα αστυνομικής βίας», στη Γαλλία μετράμε «τρεις νεκρούς, πέντε κομμένα χέρια, 28 βγαλμένα μάτια και 341 σοβαρούς τραυματισμούς στο κεφάλι [στη Γαλλία του Μακρόν, κάτι που] εδώ κι εξήντα χρόνια, από το 1962, κάτω από διάφορες κυβερνήσεις της Δεξιάς, του Κέντρου ή της Αριστεράς, δεν είχαμε δει τίποτα παρόμοιο»(Τζανάκη, 2021).
Με δυο λόγια, είμαστε στο κομβικό σημείο όπου το κράτος επιτρέπει σιωπηρά ξανά στην κατασταλτική αλλά και στην εφεδρική επιστημονική εξουσία να καταλάβουν νέες δυνατότητες βιοπολιτικής αλλά και βίαιης ρητορικής, δίνοντας το έδαφος πάνω στο οποίο ο Μητροπολίτης Κοζάνης αναφερόμενος στις γυναικοκτονίες, με τον Κωνσταντίνο Τζούμα να επαναλαμβάνει στο «Πρωινό» και τον Ισίδωρο Φίκαρη, ότι: «Έχει ένα δίκιο ο Μητροπολίτης Κοζάνης όσον αφορά στις φλύαρες γυναίκες. Μιλάνε πολύ σε σημείο που εκνευρίζεσαι. Πιστεύω ότι οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα οφείλονται σε έναν βαθμό στη φλυαρία των γυναικών. Μιλάνε ακατάπαυστα. Θα μου πεις τώρα, δεν μπορείς να γενικεύεις.
Είναι αφόρητο πάντως». Και είναι αφόρητο ακριβώς επειδή αυτή η φλυαρία των θηλυκοτήτων θυμίζει την διαπόμπευση των οροθετικών ιερόδουλων, θυμίζει τις συλλήψεις τους από αστυνομικούς με χειρουργικά γάντια– θυμίζει τη φυλάκιση προσφύγων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης- θυμίζει την υποχρεωτική συνεπιμέλεια, θυμίζει την πρόσφατη καταδίκη σε θάνατο, χωρίς να του δοθεί η ευκαιρία να καταδικαστεί για το αδίκημα της κλοπής ενός αυτοκινήτου του Νίκου Σαμπάνη- θυμίζει τον εγκλωβισμό ενός οχτάχρονου κοριτσιού στο Κερατσίνι· θυμίζει τις γυναικοκτονίες-θηλυκοκτονίες: του Ζακ Κωστόπουλου, της Σούζας Ίτον, της Γαρυφαλλιάς, της Ελένης Παπαγιαννάκη, της «Ηλέκτρας», της Ελένης Τοπαλούδη, του Δημήτρη της Λέσβου, θυμίζει την ανυπακοή της κοινής ζωής στην αυθαίρετη και απάνθρωπη ταξινόμηση της ζωής σε «άξια» και σε «ανάξια-θηλυκή», εκεί που ο όρος κοινά αγαθά απογυμνώνεται σε βιομάζα σκλάβων.
Ας κρατήσουμε λοιπόν τούτη τη μιλιά-διαμαρτυρία και ας επαναδιεκδικήσουμε τα δημόσια αγαθά: γνώση, υγεία,αλήθεια, εξουσία. Aς πλημμυρίσουν οι φωνές μας με το σύνθημα καμιά πια να μην λείψει!
Ας διεκδικήσουμε την αρχιτεκτονική τούτης της πόλης, των σωμάτων και των ψυχών μας. Ας επαναδιεκδικήσουμε την κοινή μας ζωή! με το όραμα για Παγκόσμια Δημοκρατία. Venceremos!
_______
Δήμητρα Τζανάκη (δρ. Ιστορίας Πανεπιστήμιο Οξφόρδης)- Μεταδιδακτορική ερευνήτρια ΠΕΔΔ (ΕΚΠΑ) & Διδάσκουσα ΚΕΔΙΒΙΜ (ΕΚΠΑ)
Πρώτη ανάγνωση του κειμένου έγινε στο Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός- διημερίδα “Οι εκφάνσεις του φασισμού στην εποχή μας” στα πλαίσια του Αντιφασιστικού Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών 16-20/3/2022
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Burrus ,V. (1995). The Makingof a Heretic.Gender, Authority, and the PriscillianistControversy (Transformation of the Classical Heritage). Καλιφόρνια : California University Press.
Θεοδωρακόπουλος, Λ. (1980). ΑΜΦΙ, περίοδος Β, τχ. 5.
Κατσάς, Γ. (1954). «Η αναγκαστική στείρωσις των ψυχοπαθών εγκληματιών (sterilization)», Αστυνομικά Χρονικά 38, σ. 1818-1825.
Κόκκινος, Γ. (2021). «Άξια» και «ανάξια» ζωή. Ευγονική, εκφυλισμός, βιοπολιτική. Ο γιατρός στο ρόλο του κοινωνικού θεραπευτή και του εθνικού αναμορφωτή. Αθήνα: Ταξιδευτής.
Κουτσουμάρης, Α. (1963). Η γυναίκα θύμα της σωματεμπορίας: οι ευθύνες του κράτους και της κοινωνίας. Αθήναι: Αστήρ.
Lifshitz, F. (2014).ReligiousWomen in EarlyCarolingianFrancia: A Study of Manuscript Transmission and Monastic Culture (FordhamSeries in MedievalStudies.Νέα Υόρκη:FordhamUniversityPress.
Lifshitz, F. (2004). «ThePersistence of LateAntiquity: Christ as Man and Woman in an Eighth-Century Miniature», MedievalFeminist Forum: A Journal of Gender and Sexuality 38, No. 1 (2004), σσ. 18-27
Ross, K. (2015). Κοινοτική Πολυτέλεια. Το πολιτικό φαντασιακό της Παρισινής Κομμούνας. Αθήνα: Εκδόσεις των Ξένων.
Σπυρίδης, Σ. (2011). «Γυναικεία ομορφιά, ανδρική κομψότητα. Καλλυντικά, κοσμητική και καλλωπισμός στην Ελλάδα: (μέσα 19ου-αρχές 20ού αι.)», αδημοσίευτη μεταπτυχιακή εργασία, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο, 2011, σ. 259, https://elocus.lib.uoc.gr/dlib/d/d/4/ metadata-dlib-1331626316-350953-1361.tkl (ανακτήθηκε 23.8.2020).
Σχιλτχαϋζεν, Μ. (2019). Γενετήσια παιχνίδια. Τα γεννητικά όργανα των ζώων και οι ιδιοτροπίες της εξέλιξης. Ρέθυμνο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Τζανάκη, Δ. (2021). «Πατριαρχία, αστυνομία, δημόσιο πανεπιστήμιο», Marginalia.https://marginalia.gr/arthro/patriarchia-astynomia-dimosio-panepistimio/
Τζανάκη, Δ. (επιμ.) (2022). Υγεία, Καύλα και Επανάσταση. Αθήνα: Ασίνη.
Φεντερίτσι, Σ. (2011).Ο Κάλιμπαν και η Μάγισσα. Γυναίκες, Σώμα και ΠρωταρχικήΣυσσώρευση, μτφρ.:Ι.Γραμμένου, Λ.Γυιόκα, Π. Μπίκας, Λ.Χασιώτης. Θεσσαλονίκη : EκδόσειςτωνΞένων.
Fromm, E. (2021). Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα και Οιδιπόδειος μύθος, μτφρ.:Ρ. Σινοπούλου. Αθήνα: Πλέθρον.
Wetzell, R. F. (2000). Inventing the Criminal. A History of German Criminology 1880-1945. ΤσάπελΧιλ-Λονδίνο, The University of North Carolina Press.
