Καερέτι: Η ζωή χωρίς χρήμα

Όταν οι νόμοι της αγοράς γίνονται ασφυκτικοί, οι πολίτες οργανώνουν τη δική τους ανταλλακτική οικονομία και συναλλάσσονται με κοινωνικά νομίσματα. Μια οικονομία που έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Στην Ιεράπετρα, στα Χανιά, στην Πάτρα και συνολικά σε 26 τοπικά δίκτυα σε όλη την Ελλάδα, οι κάτοικοι αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού…

Η Τηλεόραση από τους Πολίτες ταξιδεύει στην Ιεράπετρα με αφορμή τη συνάντηση ανταλλακτικών δικτύων από την Κρήτη, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα, που οργάνωσε το τοπικό δίκτυο Ιεράπετρας «Καερέτι». Το Καερέτι προέρχεται από την τούρκικη λέξη “gayret” που σημαίνει προσφέρω μια μικρή βοήθεια σε κάποιον (ψυχικό), και η ρίζα της είναι αραβική.


Βασική φιλοσοφία ενός τέτοιου συστήματος είναι η απευθείας ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών μεταξύ των μελών των τοπικών δικτύων. Στις ανταλλαγές δε μεσολαβεί χρήμα, αλλά το εικονικό κοινωνικό νόμισμα που θεσπίζει η ίδια η ομάδα. (Φασούλι, Καερέτι, Οβολός κτλ). Με το νόμισμα αυτό, κάθε μέλος μπορεί να προσφέρει και να αγοράσει οτιδήποτε μέσα στο δίκτυο.
Τα 26 τοπικά δίκτυα ανταλλαγών που αναπτύχθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια σε όλη την Ελλάδα τα οποία βοηθάνε τις τοπικές κοινωνίες να αναπνεύσουν, να ζήσουν και να αναπτυχθούν μέσα σε δύσκολες οικονομικά εποχές. Ταυτόχρονα, οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες οδηγούν στη διεύρυνση και την ενίσχυσή τους, καθώς όσο ένα δίκτυο διευρύνεται, τόσο μεγαλώνει και ο κατάλογος των προσφερόμενων υπηρεσιών και προϊόντων. Η συμμετοχή σε αυτό είναι ένας τρόπος να ζεις και να εργάζεσαι χωρίς χρήματα. Έτσι, τα κοινωνικά νομίσματα προτείνουν μια διέξοδο από τους σκληρούς κανόνες της αγοράς.
Ωστόσο, η ανταλλακτική οικονομία υπήρξε μια πολύ οικεία πρακτική για την Ελλάδα και ειδικά για την αγροτική Κρήτη όπου μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, σχεδόν οι μισές από τις καθημερινές συναλλαγές γίνονταν με πληρωμές σε λάδι και άλλα τοπικά προϊόντα. Σήμερα, είναι οι ανάγκες των ανθρώπων που φαίνεται να οδηγούν σε αντίστοιχες μεθόδους.
Εκτός από την Ιεράπετρα αντίστοιχο δίκτυο έχει ήδη στηθεί και στα Χανιά ενώ παράλληλα ξεκινά η δημιουργία κοινωνικών νομισμάτων στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο, στη Σητεία και τον Άγιο Νικόλαο.
Μιλούν εκπρόσωποι ελληνικών τοπικών δικτύων, παραγωγοί που συμμετείχαν στο ανταλλακτικό παζάρι του δικτύου «Καερέτι» (στο περιθώριο της συνάντησης στην Ιεράπετρα) καθώς και ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Σταθάκης, που μελετά τα τελευταία χρόνια τον τομέα της ανταλλακτικής οικονομίας.
* Το Δίκτυο Ανταλλαγών Χανίων οργανώνει την επόμενη συνάντηση τοπικών ανταλλακτικών δικτύων το Μάιο του 2012 στα Χανιά.