Χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν σε διαδηλώσεις στις 17 Νοεμβρίου, τιμώντας τους νεκρούς της εξέγερσης του 1973 όταν φοιτητές δολοφονήθηκαν από τη στρατιωτική–αποικιακή δικτατορία. Στην Αθήνα, πάνω από 6.000 αστυνομικοί των ΜΑΤ αναπτύχθηκαν συνοδεία θωρακισμένων οχημάτων στη διαδήλωση προς την πρεσβεία των ΗΠΑ με δεκάδες προσαγωγές και συλλήψεις πριν ακόμη αρχίσει η κινητοποίηση.
Δύο ημέρες νωρίτερα, περίπου 150 μέλη της μαοϊκής οργάνωσης ΑΡΑΣ εισέβαλαν στον χώρο του Πολυτεχνείου κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για τις εκδηλώσεις μνήμης. Η οργάνωση περικύκλωσε μια μικρή ομάδα αναρχικών και αντιεξουσιαστών φοιτητών και εξαπέλυσε οργανωμένη επίθεση, τραυματίζοντας σοβαρά περισσότερους από δώδεκα ανθρώπους — χτυπώντας ακόμη και ενώ κάποιοι ήταν αναίσθητοι. Οι πύλες ήταν κλειδωμένες και οι υπόλοιπες αριστερές συλλογικότητες που βρίσκονταν στον χώρο ήταν αδύνατο να παρέμβουν. Η επίθεση καταδικάστηκε σχεδόν από το σύνολο της αριστεράς και του αναρχικού χώρου.
Η βίαιη επίθεση της ΑΡΑΣ δεν αποτελεί απλώς στιγμιότυπο μιας “εσωτερικής” σύγκρουσης, αλλά στρατηγική απόπειρα συμβολικής και υλικής επικράτησης. Όποιος ελέγχει τον χώρο του Πολυτεχνείου δεν κατέχει απλώς ένα πανεπιστημιακό χώρο· επιχειρεί να καθορίσει το νόημα της εξέγερσης του ’73 και, μαζί με αυτό, το τι νοείται σήμερα ως «κοινωνικός αγώνας». Η ΑΡΑΣ έχει αναπτύξει εδώ και χρόνια μια αυταρχική πρακτική μέσα σε τμήματα των φοιτητικών χώρων, αναπαράγοντας μοτίβα που θυμίζουν κάτι από την ηγεμονική κουλτούρα του ΚΚΕ: οργανωτικός έλεγχος, επιτήρηση της διαφωνίας, καχυποψία απέναντι στη σύγκρουση με την εξουσία, και η γνωστή αφήγηση ότι οι ταραχές είναι πάντα έργο «προβοκατόρων» ή της Ασφάλειας.
Η επίθεση αυτή πρέπει να ιδωθεί στο καταθλιπτικό πλαίσιο της μετα-2008 εποχής. Μια γενιά ενηλικιώθηκε μετά την εξέγερση που συγκλόνισε την αστική και πολιτική τάξη — μόνο για να βιώσει την απογοήτευση της περιόδου ΣΥΡΙΖΑ, κατά την οποία η κοινωνική προσδοκία οδηγήθηκε στην κόπωση και στην «αριστερή διακυβέρνηση» που μετατράπηκε αναπόφευκτα σε τεχνοκρατική διαχείριση. Η επακόλουθη παλινόρθωση της δεξιάς ενέτεινε με ένα επιθετικό πλέον τρόπο το δόγμα ΤΙΝΑ («δεν υπάρχει εναλλακτική») και μια αντι-εξεγερτική στρατηγική μηδενικής ανοχής στην αντιμετώπιση των κινημάτων, με κλιμάκωση της αστυνομικής βίας και εκκενώσεις καταλήψεων συμπεριλαμβανομένου και μέσα στα πανεπιστήμια με τη συνεργασία της ακαδημαϊκής διοίκησης.
Σε αυτό το περιβάλλον, τα αυταρχικά και πατριαρχικά μοτίβα επιμένουν, πηγάζοντας όχι μόνο από τα πάνω αλλά και μέσα από τους χώρους των αριστερών οργανώσεων με κομμάτια τους να λειτουργούν ως εσωτερικοί μηχανισμοί φραγμού και απορρόφησης κοινωνικής οργής, εμποδίζοντας την ανάδυση αυτόνομων χώρων δράσης. Η επίθεση της ΑΡΑΣ δεν ήταν παρά αναπαραγωγή αυτής της ευρύτερης τάσης: η εσωτερίκευση της κρατικής λογικής από μια αριστερή οργάνωση που διψά για αναγνώριση και ισχύ. Η προσπάθεια να διατηρήσει την επιρροή και την πολιτική της επιβίωση μέσα σε ένα ασφυκτικό κινηματικό τοπίο κορυφώθηκε σε μια γκροτέσκα ρήξη με το πνεύμα του Πολυτεχνείου — ένα αυταρχικό θέαμα που μιμήθηκε τις ίδιες δυνάμεις απέναντι στις οποίες είναι αφιερωμένη η επέτειος.
Τα κινήματα έχουν πολλά να φοβούνται όταν στο όνομα της «ενότητας» νομιμοποιούνται τέτοιες συγκροτήσεις και τους προσφέρεται ηθικό άλλοθι.
Επιπλέον, η αγριότητα της επίθεσης ήταν κάτι περισσότερο από μια σεχταριστική ενέδρα· φανέρωσε μια ιεραρχική πολιτική κουλτούρα διαμορφωμένη από αυταρχικές πατριαρχικές συμπεριφορές — που σαπίζουν μέσα σε τμήματα της ελληνικής αριστεράς και του πολιτικού φάσματος γενικότερα, συμπεριλαμβανομένου του Α/Α χώρου — και σήμερα ενθαρρύνονται από μια κυβέρνηση που φετιχοποιεί την πειθαρχία, την τιμωρία και την υπακοή.
Για δεκαετίες, το Πολυτεχνείο έχει παραμείνει ανοιχτό χάρη και σε κομμάτια των κινημάτων που απορρίπτουν αυτές τις αφηγήσεις περί “τάξης” και της αναπόφευκτης κρατικής πραγματικότητας. Λίγες μόνο από τις πολιτικές τάσεις που παρευρίσκονται υπήρξαν ποτέ «μη βίαιες» με τον ηθικολογικό τρόπο που προωθούν κράτη και φιλελεύθερες φωνές. Έχουν υπερασπιστεί καταλήψεις, συγκρουστεί με την αστυνομία, μπλοκάρει εξορύξεις, και χτίσει δομές αλληλοφροντίδας υπό ασφυκτική πίεση. Η μαχητικότητά τους είναι συλλογική και ριζωμένη στην αμοιβαία προστασία. Η βία της ΑΡΑΣ ήταν το αντίθετο: αυταρχική επιβολή μεταμφιεσμένη σε πειθαρχία, ένα πατριαρχικά διαποτισμένο θέατρο ελέγχου που υποδύθηκε τον κοινωνικό αγώνα.
Αυτή η διάκριση είναι κρίσιμη. Πολιτικοί σχηματισμοί που αναπαράγουν ιεραρχικές και πατριαρχικές αυταρχικές δομές δεν αντανακλούν απλώς τη βία του κράτους — τη νομιμοποιούν. Όταν μια ανδροκρατούμενη σέχτα εισβάλλει στο Πολυτεχνείο σαν ιδιωτικός λόχος καταστολής, λειτουργεί ως ανεπίσημη προέκταση της καταστολής που η κυβέρνηση κλιμακώνει επί χρόνια, πνίγοντας τους χώρους του κινήματος και επεκτείνοντας τις αστυνομικές εξουσίες υπό τη σημαία του «αναπόφευκτου». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η επίθεση της ΑΡΑΣ μοιάζει λιγότερο με σεχταρισμένη παράνοια και περισσότερο με μια γκροτέσκα, ερασιτεχνική εκδοχή της κρατικής αφήγησης: «η τάξη πρέπει να αποκατασταθεί· οι εναλλακτικές να συντριβούν». Ένα βίαιο ηχόχρωμα της καπιταλιστικής ΤΙΝΑ που ισχυρίζονται ότι αντιμάχονται.
Αν τα κινήματα θέλουν να επιβιώσουν αυτή την αυταρχική περίοδο — της ποινικοποίησης της διαφωνίας, του θέατρου του «καλού» και «κακού» διαδηλωτή, της αστυνόμευσης της πολιτικοποίησης της νεολαίας — πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνθήκες που επέτρεψαν αυτή την επίθεση. Όχι μέσω βεντέτας ή εκκαθαρίσεων που αναπαράγουν το ίδιο αυταρχικό κύκλωμα, αλλά αρνούμενα να ανεχθούν στους δικούς τους χώρους τις ιεραρχίες, τις τοξικές αρρενωπότητες και τις συνήθειες επιβολής που καθιστούν τέτοιους είδους βία δυνατή. Η μετασχηματιστική δικαιοσύνη δεν είναι «ήπια» εναλλακτική της μαχητικότητας· είναι ο μόνος τρόπος η μαχητικότητα να παραμένει ριζωμένη στην απελευθέρωση και να μην εκφυλίζεται στη λογική της κυριαρχίας.
Αν το μήνυμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου παραμένει ισχυρό είναι επειδή απέρριψε την ιεραρχία, τον πατριαρχικό αυταρχισμό και τη λογική του αναπόφευκτου. Ήταν χύμα, πολυσυλλεκτικό και γεμάτο αντιφάσεις — και γι’ αυτό πραγματικά εξεγερτικό. Αυτό που συνέβη φέτος ήταν μια βεβήλωση αυτής της μνήμης από ανθρώπους που αναπαράγουν τη λογική του κράτους πιο πιστά απ’ ό,τι η ίδια η αστυνομία του. Το καθήκον μας τώρα δεν είναι μόνο να υπερασπιστούμε τους χώρους μας από την εξωτερική καταστολή, αλλά να προφυλάξουμε τις πολιτικές μας κουλτούρες από την εσωτερική σήψη. Κανένα κίνημα που καλλιεργεί τον αυταρχισμό — είτε κρατικό είτε μιμητικό — δεν θα μπορέσει να χτίσει τον κόσμο που ισχυρίζεται ότι παλεύει να δημιουργήσει.
__
Κείμενο: Blade Runner
Η αρχική μορφή του κειμένου στα Αγγλικά δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Freedom News: https://freedomnews.org.uk/2025/11/18/a-left-that-carries-the-state-inside-it/
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
