Έρευνα: Τζαμάλ Καντζ
Ο Τζαμάλ Καντζ (jamalkanj.com) είναι ο συγγραφέας του Children of Catastrophe: Journey from a Palestinian Refugee Camp to America, καθώς και άλλων βιβλίων. Γράφει συχνά για ζητήματα που αφορούν τον αραβικό κόσμο σε διάφορες εθνικές και διεθνείς εκδόσεις.
Μετάφραση: Τάσος Σαγρής / Κενό Δίκτυο
__
Στις 27 Νοεμβρίου 2025, η Διεθνής Αμνηστία προειδοποίησε ότι «η κατάπαυση του πυρός κινδυνεύει να δημιουργήσει την επικίνδυνη ψευδαίσθηση πως η ζωή στη Γάζα επιστρέφει στην κανονικότητα… Ο κόσμος δεν πρέπει να εξαπατηθεί. Η ισραηλινή γενοκτονία δεν έχει τελειώσει».
Το Ισραήλ έχει παραβιάσει την κατάπαυση του πυρός σχεδόν 600 φορές, έχει σκοτώσει και τραυματίσει πάνω από 1.350 ανθρώπους, δολοφονώντας μεταξύ άλλων 136 Παλαιστίνια παιδιά, επικαλούμενο κάθε φορά ένα νέο πρόσχημα. Παρ’ όλα αυτά, οι υποτιθέμενοι εγγυητές της εκεχειρίας παραμένουν σιωπηλοί. Ό,τι κι αν ισχυρίζονται ότι ψιθυρίζουν ή όσο και αν διατυμπανίζουν πως ασκούν «παρασκηνιακές πιέσεις», οι πράξεις του Ισραήλ δηλώνουν ξεκάθαρα ένα πράγμα: οι απόψεις τους δεν έχουν καμία σημασία.
Η αποκαλούμενη «κατάπαυση του πυρός» εξυπηρέτησε έναν μόνο σκοπό: την απελευθέρωση Ισραηλινών αιχμαλώτων. Η πρόσφατη ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, στη Δυτική Όχθη, στη Συρία και στον Λίβανο αποκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις του Ισραήλ. Στις 19 Νοεμβρίου, το Ισραήλ σκότωσε 28 Παλαιστίνιους βομβαρδίζοντας γειτονιές που προηγουμένως είχε χαρακτηρίσει «ασφαλείς ζώνες». Μια ημέρα πριν, ισραηλινά drones χτύπησαν τον καταυλισμό προσφύγων Άιν ελ-Χίλγουε στον νότιο Λίβανο, δολοφονώντας 13 ανθρώπους, ανάμεσά τους 11 έφηβους που έπαιζαν ποδόσφαιρο.
Τρεις εβδομάδες νωρίτερα, στις 28 Οκτωβρίου, μετά τη σφαγή 109 Παλαιστινίων σε όλη τη Γάζα, ο διαμεσολαβητής από το Κατάρ δήλωσε ότι «και οι δύο πλευρές παραμένουν δεσμευμένες» στην κατάπαυση του πυρός. Η απάντηση ήρθε από το Ισραήλ στις 18 και 19 Νοεμβρίου: διευρυμένες επιθέσεις σκότωσαν άλλους 41 Παλαιστίνιους σε Γάζα και Λίβανο. Παρ’ όλα αυτά, η Ουάσιγκτον συνεχίζει να επαναλαμβάνει ότι «η εκεχειρία συνεχίζεται». Προφανώς, η κατάπαυση πυρός καταρρέει μόνο όταν σκοτώνονται Ισραηλινοί Εβραίοι —όχι όταν χύνεται παλαιστινιακό αίμα.
Από τις 10 Οκτωβρίου, το Ισραήλ έχει δολοφονήσει 352 Παλαιστίνιους. Αναλογικά με τον πληθυσμό, αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από 1.500 νεκρούς Ισραηλινούς. Τι θα συνέβαινε αν το Ισραήλ βρισκόταν στην άλλη πλευρά αυτής της δολοφονικής εκστρατείας, και 1.500 Ισραηλινοί Εβραίοι είχαν σκοτωθεί; Θα μιλούσαν άραγε η Ουάσιγκτον και η Ευρώπη για «εκεχειρία που τηρείται», ή θα ακούγαμε ξανά το γνώριμο σύνθημα: «ο μεγαλύτερος αριθμός Εβραίων που σκοτώθηκαν μετά το Ολοκαύτωμα», λες και το Ολοκαύτωμα συνέβη στην Παλαιστίνη;
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα ηγείτο μιας μακριάς πομπής Ευρωπαίων ηγετών για να αποτίσουν φόρο τιμής στο Ισραήλ. Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης θα πλημμύριζαν τις οθόνες με τα πρόσωπα και τα ονόματα των Ισραηλινών θυμάτων, τα τηλεοπτικά δίκτυα θα ανταγωνίζονταν για συνεντεύξεις με τους πενθούντες συγγενείς. Ο Λευκός Οίκος και άλλοι Δυτικοί αξιωματούχοι θα στήριζαν τις ισραηλινές πράξεις εκδίκησης ως «αυτοάμυνα».
Αυτό δεν αποτελεί υποθετικό σενάριο· το έχουμε δει να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά.
Όταν όμως οι δολοφόνοι είναι Ισραηλινοί Εβραίοι και τα θύματα Παλαιστίνιοι, τότε η Ουάσιγκτον και η Ε.Ε. μιλούν για «αυτοσυγκράτηση» και «αποκλιμάκωση». Η ευρωπαϊκή μνήμη του ναζιστικού Ολοκαυτώματος των Εβραίων επικαλείται τελετουργικά και αδιάλειπτα —ως ένα φίλτρο που μετριάζει την κριτική απέναντι στις ισραηλινές σφαγές και τη γενοκτονία ενάντια σε μη-Εβραίους.
Η φαντασίωση της κατάπαυσης πυρός γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρη όταν εξετάσει κανείς τον μυστικό πόλεμο του Ισραήλ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Σύμφωνα με αναφορές, ο στρατός και ένοπλοι έποικοι πραγματοποίησαν 2.350 επιθέσεις μόνο τον Οκτώβριο. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν τεκμηριώσει ένα κύμα εγκλημάτων πολέμου: εκτελέσεις νέων Παλαιστινίων χωρίς δίκη από μηδενική απόσταση, αγρότες που δέχονται επιθέσεις από όχλο ένοπλων Ισραηλινών εποίκων την ώρα της συγκομιδής της ελιάς, καταυλισμοί προσφύγων που πολιορκούνται, ισοπεδώνονται, εκκενώνονται βίαια και βομβαρδίζονται από ξηρά και αέρα.
Μια νέα έκθεση επιτόπιας έρευνας 105 σελίδων του Human Rights Watch με τίτλο «Όλα τα όνειρά μου έχουν σβηστεί» αποκαλύπτει ανατριχιαστικά μοτίβα μαζικών εκτοπισμών και καταστροφής. 32.000 Παλαιστίνιοι κάτοικοι των καταυλισμών Τζενίν και Νουρ Σαμς έχουν εκτοπιστεί βίαια και τους απαγορεύεται να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Εκατοντάδες κατοικίες ανατινάχθηκαν και ολόκληρες γειτονιές εξαφανίστηκαν από τον χάρτη.
Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, ο ισραηλινός στρατός και ένοπλοι εποικιστές έχουν δολοφονήσει πάνω από 1.000 Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη. Η διοικητική κράτηση (φυλάκιση χωρίς κατηγορίες) έχει εκτοξευθεί, η απαλλοτρίωση γης και η επέκταση αποκλειστικά εβραϊκών οικισμών επιταχύνονται, αποφυλακισμένοι κρατούμενοι συλλαμβάνονται ξανά, και τα βασανιστήρια συλληφθέντων εντείνονται.
Για το Ισραήλ, η «κατάπαυση του πυρός» είναι απλώς μια τακτική παύση, όχι μια δεσμευτική υποχρέωση. Περιορίζει την παλαιστινιακή αντίσταση ενώ επιτρέπει στο Ισραήλ να την παραβιάζει ατιμώρητα. Λειτουργεί ως εργαλείο για να καταλαγιάσει την παγκόσμια οργή, να απορροφήσει την κριτική και να προσφέρει στους Άραβες μεσολαβητές έναν ρόλο «διάσωσης του κύρους τους» —την ώρα που ο πόλεμος του Ισραήλ ενάντια στον Παλαιστινιακό λαό συνεχίζεται αδιατάρακτος. Οι Άραβες μεσολαβητές, πρόθυμοι να ικανοποιήσουν την Ουάσιγκτον και απρόθυμοι να συγκρουστούν με το Ισραήλ, συντηρούν το αφήγημα μιας «λειτουργικής» κατάπαυσης του πυρός, αγνοώντας τις καθημερινές παλαιστινιακές κηδείες.
Η διπλωματία έχει μετατραπεί σε θέατρο, και οι Παλαιστίνιοι είναι τα θύματα σε μια ζωντανή παράσταση που εκτυλίσσεται καθημερινά. Αυτό δεν είναι απαραίτητα η κατάρρευση μιας εκεχειρίας· είναι η φυσική εκπλήρωση του σκοπού της. Σχεδιάστηκε για να κρατά τον παλαιστινιακό πόνο μακριά από το διεθνές βλέμμα και να «ξεπλένει» τις ισραηλινές παραβιάσεις ως «μικρές συμπλοκές».
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι απομονωμένος μέσα σε μια «Israel-first» φούσκα – Πάνω από όλα το Ισραήλ. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο πίεσε υπέρ της κατάπαυσης του πυρός, όχι για να σταματήσει η πείνα στη Γάζα. Αντίθετα, επρόκειτο για μια πολιτική σανίδα σωτηρίας, σχεδιασμένη για να διασώσει το Ισραήλ από τη διευρυνόμενη διεθνή απομόνωση. Η εκεχειρία δεν αποσκοπούσε στον τερματισμό της γενοκτονίας· αποσκοπούσε στο να θωρακίσει το Ισραήλ από την αυξανόμενη ευρωπαϊκή πίεση και να αποτρέψει την Ε.Ε. από το να προχωρήσει σε κυρώσεις.
Μια κατάπαυση πυρός που επιτρέπει στο Ισραήλ να δολοφονεί απαρατήρητο δεν είναι κατάπαυση πυρός: είναι εργαλείο εξαπάτησης. Είναι διαχείριση ενός απαρτχάιντ- πεδίου θανάτου, το οποίο οι παγκόσμιες δυνάμεις έχουν επιλέξει να νομιμοποιήσουν.
Για τη φούσκα του Τραμπ «Πάνω από όλα το Ισραήλ», η εκεχειρία «τηρείται» αρκεί να μην σκοτώνονται Ισραηλινοί.
