“Μην πηγαίνετέ ευγενικά σε αυτήν την καλή νύχτα… Οργιστείτε, οργιστείτε ενάντια στο φως που ξεψυχάει”
Dylan Thomas
Ακόμα ένας θάνατος μαύρου ανθρώπου από την αστυνομία. Ακόμα μία κρατική δολοφονία. Ακόμα μία φορά οι δρόμοι πλημμυρίζουν με μία οργισμένη απαίτηση για δικαιοσύνη. Ακόμα μια φορά η δικαιοσύνη έχει όνομα – Δικαιοσύνη για τον George Floyd…
Μα το αίτημα συγχρόνως είναι απρόσωπο, γενικό, οικουμενικό με τον πλέον συγκεκριμένο τρόπο. Γιατί το πρόσωπο διαχέεται μέσα στους αριθμούς, στην απαίσια καταμέτρηση πτωμάτων, χωρίς όμως να γίνεται στατιστική· μία οικουμενική φιγούρα αναδύεται, η φιγούρα των καταπιεσμένων, των υποτελών, αυτών που αποτελούν τη σκοτεινή πλευρά στις αφηγήσεις περί Νόμου και Τάξης κάθε κράτους και αυτοκρατορίας. Στις ΗΠΑ η ιστορία είναι παλιά και γνωστή. “Παράξενα φρούτα”, οπως ονόμαζαν τους λιντζαρισμένους μαύρους που κάποτε κρέμονταν από τα δέντρα, νομικά διαχωρισμένοι στον Νότο, περιθωριοποιημένοι στα αστικά γκέτο, μετατρεπόμενοι σε «υπό-προλεταριάτο» και εγκαταλειμμένοι να αλληλοσκοτώνονται ή να βουλιάζουν στα ναρκωτικά. Αλλά την ίδια στιγμή, μαύρα σώματα και κοινότητες που δονούνται από αξιοπρέπεια, σώματα που ποτέ δεν σταμάτησαν να αντιστέκονται, να κινητοποιούνται, να αγωνίζονται, να δημιουργούν, να φωνάζουν ότι οι ζωές τους μετράνε· σώματα που αρνήθηκαν να είναι αντικείμενα δικαίου γινόμενα υποκείμενα δικαιοσύνης. Η Αμερική αρέσκεται να μνημονεύει τα κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, αλλά έχει αναγκαστεί να θυμηθεί τα μακριά ζεστά της καλοκαίρια κοινωνικών συγκρούσεων, στη δική μας εποχή νέων κινημάτων και ταραχών.
Δεκαετίες θετικής δράσης, καλοπροαίρετων ή όχι και τόσο καλοπροαίρετων μεταρρυθμίσεων, προσπάθειες ενσωμάτωσης. Τα πράγματα έχουν βελτιωθεί, λένε. Και όμως, τα πράγματα παραμένουν ίδια: οι δρόμοι συνεχίζουν να γεμίζουν με αίμα και με πτώματα, και μετά με οργή, ξανά και ξανά και ξανά. Δεν χρειάζεται να είσαι πολιτικός επιστήμονας για να δεις τον συστημικό και θεσμικό χαρακτήρα της βίας που οι μαύρος πληθυσμός υπόκειται, ή ότι η περιθωριοποίηση και ο αποκλεισμός που βιώνουν είναι ενσωματωμένος στις λειτουργίες του καπιταλιστικού συστήματος. Η τάξη και η φυλή συναρθρώνονται και παραγάγουν δολοφονημένα σώματα· αλλά επίσης σώματα που εξεγείρονται. Οι συντηρητικοί θα τους πουν εγκληματίες, οι φιλελεύθεροι θα τους πουν παραστρατισμένους· αρκετοί Αριστεροί θα θεωρήσουν τις πράξεις δικαιολογημένες, παρόλα αυτά θα προτιμήσουν να τραγουδούν κενούς ύμνους για την «ισχύ της μη-βίας» ή να εμφανίζουν το να είσαι θύμα ως αρετή. Αλλά για τους καταπιεσμένους της ιστορίας, οι ταραχές και η φωτιά πάντα ήταν ένας από τους τρόπους για να πράττουν τη δικαιοσύνη, για να γίνονται δικαιοσύνη. Μπορεί να μην είναι ούτε λύση, ούτε επανάσταση. Αλλά κάνοντας τις νύχτες μας πιο φωτεινές φωτίζουμε και ένα διαφορετικό μέλλον.
Δεν είναι δουλειά μας, ούτε είναι η θέση μας – να κρίνουμε αφ’ υψηλού, σώματα που αγωνίζονται για τις ζωές τους. Ούτε μας είναι οι εικόνες των ταραχών και των συγκρούσεων άγνωστες ή εξωτικές. Παντού στον κόσμο εκατομμύρια σώματα γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και περιθωριοποιούνται· σώματα κλείνονται σε κέντρα κράτησης, στρατόπεδα συγκέντρωσης, παρανομοποιούνται, και φονεύονται.
Η εξέγερση στην Αμερική δεν εγείρει απλά τη συμπάθεια μας. Μας εμπνέει.
Αλληλεγγύη στους εξεγερμένους στις ΗΠΑ ενάντια στην αστυνομική βία και τον θεσμοποιημένο ρατσισμό.