Ολόκληρη η ακτογραμμή του Σαρωνικού από τον Πειραιά ως το Σούνιο θα «αξιοποιηθεί» με κατεπείγουσες διαδικασίες από το μαύρο ταμείο του ΤΑΙΠΕΔ. Και μόνο η είδηση προκαλεί ανατριχίλα οπότε θα μπορούσαμε να σταματήσουμε εδώ. Αλλά ας δούμε τις λεπτομέρειες.
Η ανατολική παραλία του Σαρωνικού, η “Αθηναϊκή Ριβιέρα” όπως καθιερώθηκε να λέγεται απλώνεται από το Μικρολίμανο του Πειραιά και το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας ως τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Για αυτή την ακτογραμμή ξεκινάει η εκπόνηση ενός Ειδικού Πολεοδομικού Σχέδιου (Ε.Π.Σ.). Η σχετική απόφαση υπεγράφη από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας την 1.4.2022 (ΑΔΑ: Ψ3ΚΠ4653Π8-13Θ) και αφορά «την κίνηση διαδικασίας σύνταξης Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Ε.Π.Σ.) του Παραλιακού Μετώπου Αττικής για το τμήμα Πειραιάς – Σούνιο.»
Για πρώτη φορά επιχειρείται σχεδιασμός για τέτοια έκταση και με τέτοια αντικείμενο, σε επίπεδο πολεοδομικών ρυθμίσεων, που περιλαμβάνει έντεκα διαδοχικούς δήμους και 62 χιλιόμετρα θαλασσίου μετώπου. Η παραλία του Σαρωνικού, για τα πρώτα 28 χιλιόμετρα ως τη Βάρκιζα, έχει πολεοδομικά σχέδια και επιπρόσθετα έχει το προεδρικό διάταγμα διαχείρισης των ακτών του Σαρωνικού από το 2004. Το νομοθέτημα εκείνο κακοποιήθηκε με δέκα ως τώρα τροποποιήσεις, οι οποίες όλες αφορούσαν δόμηση δίπλα στο κύμα. Παραβιάστηκε εν τη γενέσει του με τα ολυμπιακά έργα, στη συνέχεια με το έργο του Ελληνικού όπως και με όλες τις ιδιωτικοποιήσεις των ακτών κολύμβησης που κατάργησαν δημόσιους χώρους και απέκλεισαν στο μεγαλύτερο μήκος την ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα.
Σημειώνεται επίσης ότι ο ειδικός αυτός σχεδιασμός για τον Σαρωνικό θα προχωρήσει με κατεπείγουσες διαδικασίες και «νονό» το ΤΑΙΠΕΔ.
Η συγκεκριμένη πληροφορία κάνει να ηχεί καμπάνα υψηλού συναγερμού, αν λάβει κανείς υπόψη το βαριά ένοχο παρελθόν του μαύρου ταμείου, που δεν δίστασε κάποτε να βγάλει στο σφυρί, τα διαμάντια του στέμματος αντί πινακίου φακής. Το ΤΑΙΠΕΔ, με όλο το παρελθόν, τη δομή, τους στόχους και τα επιτεύγματα του δηλαδή θα παρέμβει στην ακτογραμμή η οποία περιγράφεται στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής (άρθρο 16 του Ν. 4277/2014-ΦΕΚ 156/Α/2014), ως στενή ζώνη δημόσιου χαρακτήρα, με τον όρο «κρίσιμη ζώνη».
Τι παίζεται; Τα πάντα!
Οι ακτές του Σαρωνικού στα δυτικά, από τον Πειραιά έως την Κόρινθο έχουν καταστραφεί στο μεγαλύτερο μήκος τους από τις βιομηχανικές ζώνες, τα διυλιστήρια, τα ναυπηγεία και τα διαλυτήρια πλοίων, από τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Οι ακτές του νότιου Ευβοϊκού και η ενδοχώρα τους από το Λαύριο έως τον Μαραθώνα έχουν καταστραφεί από την αυθαίρετη δόμηση και τις επάλληλες δασικές πυρκαγιές. Επομένως τα ωραιότερα προς πώληση τμήματα παρθένας ακτής και αναλλοίωτου παράκτιου τοπίου επιβίωσαν στην ανατολική ακτογραμμή του Σαρωνικού. Γιατί ούτε στα Μέγαρα ούτε στη Λούτσα υπάρχει οτιδήποτε για να πουλήσει το ΤΑΙΠΕΔ.
Τα τρία λιμανάκια της Βουλιαγμένης και η χερσόνησος της Φασκομηλιάς που διεκδικεί η εκκλησία από την εποχή της δικτατορίας για οικοπεδοποίηση, η Λομβάρδα, τα ανέγγιχτα ακρογιάλια και βραχώδεις ορμίσκοι με τις νησίδες στην Αγία Μαρίνα, στο Λαγονήσι, στη Σαρωνίδα, η χερσόνησος του Αγίου Νικολάου και το «φιλέτο» των Αλυκών Αναβύσσου που επίσης γλύτωσε από τη δόμηση αρκετές φορές, το στενό του Πατρόκλου και το ακρωτήριο του Σουνίου είναι τα επίμαχα οικόπεδα. Και όπως έχει ανοίξει η όρεξη κανείς μπορεί βάσιμα να φοβάται και για τις νησίδες, για τις Φλέβες, τον Πάτροκλο και την Αρσίδα. Ήδη το νησί-σημάδι της εισόδου του Σαρωνικού από τον νότο, ο Σαν Τζώρτζης έχει βιαστεί με τραγικές εκσκαφές, τεράστιες χωμάτινες πλατφόρμες και μία ντουζίνα ανεμογεννήτριες που μετέτρεψαν την άλλοτε άγρια βραχονησίδα σε δυστοπική εικόνα επιστημονικής φαντασίας.
Στο μητροπολιτικό τμήμα, από τη Βουλιαγμένη ως τον Πειραιά τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Ο Λαιμός Βουλιαγμένης, το Μικρό Καβούρι χάνουν το ένα μετά το άλλο μετά το άλλο τα φυσικά τους στοιχεία για χάρη της ξενοδοχειακής μονάδας και της μαρίνας σκαφών. Η χερσόνησος του ΠΙΚΠΑ με το πευκοδάσος και την μικρής κλίμακας άγνωστη παιδόπολη του Μεσοπολέμου κινδυνεύει να οικοδομηθεί. Στο Ελληνικό τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο: Το νεοκλασικό συγκρότημα του Αμερικανικού Κολεγίου που βρισκόταν στο μέσον ενός καταπράσινου άλσους κατεδαφίστηκε για να γίνει όταν και αν γίνει το περίφημο καζίνο, η ακτή του Αγίου Κοσμά χάθηκε με νέα τροπολογία που πέρασε προ ολίγων ημερών η οποία κατάργησε την ελεύθερη παραλία που προέβλεπε η σύμβαση για το Ελληνικό. Το παλιό Δέλτα Συγγρού οικοδομήθηκε πριν μερικά χρόνια με ένα κακής αισθητικής εμπορικό κέντρο- πολυκινηματογράφο. Και η ακτογραμμή φορτώθηκε άνευ όρων τα στη συνέχεια άχρηστα στάδια των ολυμπιακών αγώνων. Το μόνο έργο της προκοπής το οποίο έγινε, το πάρκο και το πολιτιστικό κέντρο «Σταύρος Νιάρχος» ενώ έτεινε στην ολοκλήρωση του με το μεγάλο οικολογικό πάρκο του Φαληρικού Όρμου και το αντιπλημμυρικό κανάλι του Κηφισού εγκαταλείφθηκε. Τέλος στην πράσινη εναπομείνασα παραλία του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας προβλέπεται η οικοδόμηση ξενοδοχείου.
Στην ερώτηση τι να γίνει υπάρχει η απάντηση:
Πρώτον και κυριότερο, να φύγει αμέσως το σχέδιο από τα χέρια του ΤΑΙΠΕΔ για λόγους δημοσίου συμφέροντος, αλλιώς θα πουληθούν και θα κτιστούν όσα έχουν γλυτώσει ως σήμερα.
Δεύτερον, το 2017 με εντολή της ΕΤΑΔ συντάχθηκε από το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος / Urban Environment Laboratory το Σχέδιο Διαχείρισης των Ακτών της Αττικής. Το σχέδιο συνιστά την πρόταση επικαιροποίησης του διατάγματος του 2004 με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και την περιβαλλοντική προστασία του Σαρωνικού. Έχει ως βάση το Ρυθμιστικό Σχέδιο και τα σχέδια για την κλιματική αλλαγή, τη βιώσιμη κινητικότητα, την προστασία της θάλασσας και της βιοποικιλότητας.
Αυτό είναι μία σοβαρή, βιώσιμη και περιβαλλοντικά αξιόπιστη πρόταση για το μέλλον του Σαρωνικού.
Η πλήρης μελέτη για όσες και όσους ενδιαφέρονται είναι εδώ:
http://oldwww.arch.ntua.gr/sites/default/files/
_____
κείμενο: Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και διευθυντής του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος,
